Volkan
Daimi Üye
- Katılım
- 30 Nis 2010
- Mesajlar
- 1,565
- Tepkime puanı
- 104
- Puanları
- 48
- Yaş
- 43
- Konum
- Ankara, Bandırma
- Adı
- Volkan
KALKAN BALIĞI
Psetta Maxima
Kendini mükemmel bir şekilde kuma kamufle etmiş bir kalkan balığı
Scophthalmus maximus (Sofra balığı) ve Scophthalmus maeticus (Karadeniz Kalkanı) olarak bilinen iki türü vardır.
Her iki tür de her açıdan büyük benzerlikler gösterir. Yaşam alanlarından, yaşam sürelerine kadar bütün özellikleri aynıdır. Sadece Scophthalmus maximusta (Sofra balığı) bulunan kemiksi yapılar (düğmeler), Scophthalmus maeticusta (Karadeniz Kalkanı) hiç bulunmamaktadır.
Morfolojik Özellikleri
Vücut yuvarlak, gözler vücudun sol tarafında yerleşmiştir. Sırt yüzgeci gözlerin önünden başlar, derisi pulsuz, küçük kemiksi yumrularla (Scophthalmus maeticusta bulunmaz) kaplıdır. Vücudun üst tarafı kahverengimsi renkli olup siyah ve beyaz noktalar vardır. Vücudun alt tarafı beyazdır. Dip balığıdır. 25-30 yıl yaşarlar.
Ortalama 50-60 cm boy, 1-4 kg ağırlıktadırlar. Boyu 1 metreyi, ağırlığı 20 kilogramı bulanları ender de olsa vardır.
Yaşam alanları
Atlas Okyanusunun doğusunda kıyı yakınlarında, Akdenizde,Ege denizinde, Marmara Denizinde ve Karadenizde yaşasa da, günümüzde Karadeniz ve Marmara Denizi dışında avlanması çok zordur.
Genellikle 20-70 metre derinliklerde yaşarlar. Yumurtlama dönemlerinde daha sığ sulara yönelirler.
Üremeleri
Kalkan balıkları 5. yıldan sonra cinsel olgunluğa oluşur ve Nisan ile Ağustos ayları arasında denizin 10-40 metre derinliğinde, kendi büyüklüğüne göre 10 milyon ila 15 milyon yumurta döker. Erkek balık bunları dölledikten 7-9 gün sonra bu yumurtalardan mekik şeklinde vücutları olan yavrular çıkar ve suyun üstünde dik şekilde yüzerler. Gelişme süresince gözün bir tanesi kafanın arka kısmından bedenin diğer tarafına geçer ve genç balıklar yana yatarak yüzmeye başlarlar. Yumurtadan çıkan larvalar sonbaharda 7-10 cm'ye, bir yıl sonra da 15 cm boya ulaşırlar ve gözlerin kaymaya başlaması ve vücudun yassılaşmasıyla derin sulara göç etmeye başlarlar.
Not: Kalkanın yumurtlama dönemlerinde, biz amatör balıkçılara herhangi bir zaman yasağı bulunmuyor. Bizim burada dikkat etmemiz gereken, dişi kalkanlardır. Bu dönemlerde yakaladığımız, özellikle havyarlı dişi kalkanları geri salarsak, türün devamı için çok faydalı bir iş yapmış oluruz.
Dişi Kalkan ve Erkek Kalkan Farkı
Kalkan balığının erkeği her zaman daha değerlidir. Bunun sebebi ise dişi kalkanlarda bulunan havyar kesesi sebebiyle, aynı büyüklüklerdeki erkek ve dişi kalkandan, erkek kalkanda daha çok et bulunmasıdır.
Peki dişi ve erkek kalkanı nasıl ayırırız?
Bildiğiniz gibi, kalkan balığında küçük kemiksi düğmeler bulunur. Erkek kalkanda bu düğmelerin sayısı çok fazla iken (neredeyse tüm karın bölgesi kaplıdır), dişi kalkanda ortalama 5-10 taneyi geçmez. Ayrıca, erkek kalkanın karın bölgesi, dişi kalkana göre daha etli olur.
Diğer Dip Balıklarından Nasıl Ayırırız?
Kalkan balığını dil, pisi gibi çok benzer diğer dip balıklarından ayırmanın en temel yolu gözlerdir. Kalkanın gözleri, kafasının sol tarafında iken, diğer dip balıklarının sağ taraftadır.
Ekonomik Değeri
Kalkan balığı, çok lezzetli eti sayesinde çok önemli bir ekonomik değere sahiptir. Yıl içerisinde kilosu 30 ila 100 TL arasında değişen fiyatlarla satılırlar. Bu yüzden de avcılığı çok makbüldür.
Ancak, Karadenizin bir kalkan cenneti olmasına karşın, Karadenize kıyısı olan ülkeler arasında, sadece ülkemizde kalkan yaygın olarak yenilmektedir.
KALKAN AVCILIĞI
Zaman
Kalkan avı yılın hemen her zamanı yapılabilse de, en verimli zaman, kalkan balığının yumurtlamak için sığ sulara geldiği Şubat başı ile Mayıs sonu arasıdır.
Mera Özellikleri
Kalkan, çok yavaş hareket eden bir balıktır. Çok az yer değiştirir. Genellikle kendini kamufle etmek için kuma gömer ve o şekilde avlanır. Dibi kum olan suları sever. Dolayısıyla Kalkan avı için en verimli avlaklar, dip yapısı kum olan plajlar ve kumsallardır.
Ayrıca denizin biraz dalgalı olması, yemin dipte hareket ederek daha farkedilebiri olması açısından faydalıdır.
Kullanılan Yemler
Kalkan avında Akyem adı verilen, İstavrit, Sardalye, İzmarit, Hamsi, Kolyoz, Uskumru, Zargana gibi balıklardan elde edilen yemler kullanılır. Bunların arasında, çok bulunabilirliği ve etinin sert olmasıyla iğneden düşme ihtimalinin zayıf olmasının yanı sıra, verimliliği ile de istavrit bir adım öne çıkar.
Yemlerimizi iğnemize takarken, fileto halinde takabileceğimiz gibi, balığı enlemesine 2-3er santimlik dilimlere ayırıp, döner şeklinde de takabiliriz. Kalkan balığının ağzı çok fazla açılabilir ve yemi bir seferde yutar.
Kullanılan Takımlar
Daha önce de bahsettiğimiz gibi, kalkanın bir dip balığı olması itibariyle, kalkan avında, klasik üçlü dip takımının yanı sıra, kalkan avı için üretilmiş, yemi mümkün olduğunca dibe yaklaştırmaya yarayan, özel aparatlar kullanılır.
Kalkan, kendini gömdüğü kumda beklerken, dipte ve dibin hemen 15-20 cm üzerindeki avlara saldırır. Yani kullandığımız takımda yemlerimiz, bu civarlarda, mümkün olduğunca dibe yakın olmalıdır.
Ayrıca her ne kadar kalkan mücadeleci bir balık olmasa da, yakalandığını anladığında kendini iyice kuma gömer ve vakumlar. Bu sebeple kalkanı olduğu yerden kaldırmak bir hayli güçtür. Dolayısıyla kullanacağımız misina ve iğneler, aşağıda da belirteceğim gibi, mümkün olduğunca sağlam olmalıdır.
Misina
Kalkan balığında, misinamızın görünmezliği ön planda olmadığından, özellikle beden olarak 0.50-0.70 gibi misinalar kullanabiliriz. Kösteklerde ise nispeten daha ince 0.35-0.40 civarında misinalar tercih edilir.
İğne
Kalkan avında genellikle 1-3/0 arası iğneler kullanılır. Kalkan avında iğne seçiminde bir noktaya değinmekte fayda var.
Denize iade etmemiz gereken bir kalkan yakaladığımızda, Kalkan yemi hemen yuttuğu ve mideye indirdiği için, iğneyi çıkarmak neredeyse imkansızdır. Bu sebeple kalkan avında kullanacağımız iğneleri seçerken, çok kolay paslanan iğnelerden seçersek, kalkanı denize iade ettiğimizde, iğne hemen paslanacak ve kalkan iğneden kurtulacaktır.
Limitler
Denizlerde ve İç Sularda Amatör (Sportif) Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 37/2 Numaralı Sirküler'e göre kalkan balığının boy limiti 40 cm,miktar limiti 2 adettir.
Psetta Maxima
Kendini mükemmel bir şekilde kuma kamufle etmiş bir kalkan balığı
Scophthalmus maximus (Sofra balığı) ve Scophthalmus maeticus (Karadeniz Kalkanı) olarak bilinen iki türü vardır.
Her iki tür de her açıdan büyük benzerlikler gösterir. Yaşam alanlarından, yaşam sürelerine kadar bütün özellikleri aynıdır. Sadece Scophthalmus maximusta (Sofra balığı) bulunan kemiksi yapılar (düğmeler), Scophthalmus maeticusta (Karadeniz Kalkanı) hiç bulunmamaktadır.
Morfolojik Özellikleri
Vücut yuvarlak, gözler vücudun sol tarafında yerleşmiştir. Sırt yüzgeci gözlerin önünden başlar, derisi pulsuz, küçük kemiksi yumrularla (Scophthalmus maeticusta bulunmaz) kaplıdır. Vücudun üst tarafı kahverengimsi renkli olup siyah ve beyaz noktalar vardır. Vücudun alt tarafı beyazdır. Dip balığıdır. 25-30 yıl yaşarlar.
Ortalama 50-60 cm boy, 1-4 kg ağırlıktadırlar. Boyu 1 metreyi, ağırlığı 20 kilogramı bulanları ender de olsa vardır.
Yaşam alanları
Atlas Okyanusunun doğusunda kıyı yakınlarında, Akdenizde,Ege denizinde, Marmara Denizinde ve Karadenizde yaşasa da, günümüzde Karadeniz ve Marmara Denizi dışında avlanması çok zordur.
Genellikle 20-70 metre derinliklerde yaşarlar. Yumurtlama dönemlerinde daha sığ sulara yönelirler.
Üremeleri
Kalkan balıkları 5. yıldan sonra cinsel olgunluğa oluşur ve Nisan ile Ağustos ayları arasında denizin 10-40 metre derinliğinde, kendi büyüklüğüne göre 10 milyon ila 15 milyon yumurta döker. Erkek balık bunları dölledikten 7-9 gün sonra bu yumurtalardan mekik şeklinde vücutları olan yavrular çıkar ve suyun üstünde dik şekilde yüzerler. Gelişme süresince gözün bir tanesi kafanın arka kısmından bedenin diğer tarafına geçer ve genç balıklar yana yatarak yüzmeye başlarlar. Yumurtadan çıkan larvalar sonbaharda 7-10 cm'ye, bir yıl sonra da 15 cm boya ulaşırlar ve gözlerin kaymaya başlaması ve vücudun yassılaşmasıyla derin sulara göç etmeye başlarlar.
Not: Kalkanın yumurtlama dönemlerinde, biz amatör balıkçılara herhangi bir zaman yasağı bulunmuyor. Bizim burada dikkat etmemiz gereken, dişi kalkanlardır. Bu dönemlerde yakaladığımız, özellikle havyarlı dişi kalkanları geri salarsak, türün devamı için çok faydalı bir iş yapmış oluruz.
Dişi Kalkan ve Erkek Kalkan Farkı
Kalkan balığının erkeği her zaman daha değerlidir. Bunun sebebi ise dişi kalkanlarda bulunan havyar kesesi sebebiyle, aynı büyüklüklerdeki erkek ve dişi kalkandan, erkek kalkanda daha çok et bulunmasıdır.
Peki dişi ve erkek kalkanı nasıl ayırırız?
Bildiğiniz gibi, kalkan balığında küçük kemiksi düğmeler bulunur. Erkek kalkanda bu düğmelerin sayısı çok fazla iken (neredeyse tüm karın bölgesi kaplıdır), dişi kalkanda ortalama 5-10 taneyi geçmez. Ayrıca, erkek kalkanın karın bölgesi, dişi kalkana göre daha etli olur.
Diğer Dip Balıklarından Nasıl Ayırırız?
Kalkan balığını dil, pisi gibi çok benzer diğer dip balıklarından ayırmanın en temel yolu gözlerdir. Kalkanın gözleri, kafasının sol tarafında iken, diğer dip balıklarının sağ taraftadır.
Ekonomik Değeri
Kalkan balığı, çok lezzetli eti sayesinde çok önemli bir ekonomik değere sahiptir. Yıl içerisinde kilosu 30 ila 100 TL arasında değişen fiyatlarla satılırlar. Bu yüzden de avcılığı çok makbüldür.
Ancak, Karadenizin bir kalkan cenneti olmasına karşın, Karadenize kıyısı olan ülkeler arasında, sadece ülkemizde kalkan yaygın olarak yenilmektedir.
KALKAN AVCILIĞI
Zaman
Kalkan avı yılın hemen her zamanı yapılabilse de, en verimli zaman, kalkan balığının yumurtlamak için sığ sulara geldiği Şubat başı ile Mayıs sonu arasıdır.
Mera Özellikleri
Kalkan, çok yavaş hareket eden bir balıktır. Çok az yer değiştirir. Genellikle kendini kamufle etmek için kuma gömer ve o şekilde avlanır. Dibi kum olan suları sever. Dolayısıyla Kalkan avı için en verimli avlaklar, dip yapısı kum olan plajlar ve kumsallardır.
Ayrıca denizin biraz dalgalı olması, yemin dipte hareket ederek daha farkedilebiri olması açısından faydalıdır.
Kullanılan Yemler
Kalkan avında Akyem adı verilen, İstavrit, Sardalye, İzmarit, Hamsi, Kolyoz, Uskumru, Zargana gibi balıklardan elde edilen yemler kullanılır. Bunların arasında, çok bulunabilirliği ve etinin sert olmasıyla iğneden düşme ihtimalinin zayıf olmasının yanı sıra, verimliliği ile de istavrit bir adım öne çıkar.
Yemlerimizi iğnemize takarken, fileto halinde takabileceğimiz gibi, balığı enlemesine 2-3er santimlik dilimlere ayırıp, döner şeklinde de takabiliriz. Kalkan balığının ağzı çok fazla açılabilir ve yemi bir seferde yutar.
Kullanılan Takımlar
Daha önce de bahsettiğimiz gibi, kalkanın bir dip balığı olması itibariyle, kalkan avında, klasik üçlü dip takımının yanı sıra, kalkan avı için üretilmiş, yemi mümkün olduğunca dibe yaklaştırmaya yarayan, özel aparatlar kullanılır.
Kalkan, kendini gömdüğü kumda beklerken, dipte ve dibin hemen 15-20 cm üzerindeki avlara saldırır. Yani kullandığımız takımda yemlerimiz, bu civarlarda, mümkün olduğunca dibe yakın olmalıdır.
Ayrıca her ne kadar kalkan mücadeleci bir balık olmasa da, yakalandığını anladığında kendini iyice kuma gömer ve vakumlar. Bu sebeple kalkanı olduğu yerden kaldırmak bir hayli güçtür. Dolayısıyla kullanacağımız misina ve iğneler, aşağıda da belirteceğim gibi, mümkün olduğunca sağlam olmalıdır.
Misina
Kalkan balığında, misinamızın görünmezliği ön planda olmadığından, özellikle beden olarak 0.50-0.70 gibi misinalar kullanabiliriz. Kösteklerde ise nispeten daha ince 0.35-0.40 civarında misinalar tercih edilir.
İğne
Kalkan avında genellikle 1-3/0 arası iğneler kullanılır. Kalkan avında iğne seçiminde bir noktaya değinmekte fayda var.
Denize iade etmemiz gereken bir kalkan yakaladığımızda, Kalkan yemi hemen yuttuğu ve mideye indirdiği için, iğneyi çıkarmak neredeyse imkansızdır. Bu sebeple kalkan avında kullanacağımız iğneleri seçerken, çok kolay paslanan iğnelerden seçersek, kalkanı denize iade ettiğimizde, iğne hemen paslanacak ve kalkan iğneden kurtulacaktır.
Limitler
Denizlerde ve İç Sularda Amatör (Sportif) Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 37/2 Numaralı Sirküler'e göre kalkan balığının boy limiti 40 cm,miktar limiti 2 adettir.