Teknelerde Bulunan Önemli Seyir Yardımcıları ve Kullanılmaları

Seyir Fenerleri
Teknelerde asagidaki görünür seyir fenerleri bulunur.

1. Bordayi belirtir fenerler, ( Borda Fenerleri)
Sancak Bordada : Yesil ısıklı ( Pruvadan 115 derece sancaga kadar)
Iskele Bordada : Kırmızı ısıklı ( Pruvadan 115 derece sancaga kadar)

2. Kıç tarafı belirtir fenerler, (Pupa Feneri)
Tam kıçta : Beyaz Isıklı

3. Tekne boyutunu belirtir fenerler, (Silyon Feneri)

Tekne Köprüüstünün üstünde : Beyaz ısıklı


4. Teknenin ne is yaptığını gösterir fenerler, Hizmete göre : Yesil veya Kırmızı


Gerekli fenerler teknenin tip ve boyutlarina göre degisir. Asagida görülenler sosyal ve sportif maksatlarla kullanilan teknelerdekilere bir örnektir.

20 Metreden Küçük Motorlu Tekneler

20 metreden küçük ve motor gücü ile yürütülen tekneler a sagidaki sekilde gösterilen fenerleri tasimak ve göstermekle yükümlüdür.


• Yesil ve kırmızı borda fenerlerini en az iki mil den görünecek güçte ve pruvadan sancak /iskele 112.5 dereceye kadar görünebilecek bir açidadir.

• Borda fenerlerinin daha yüksegine monte edilmis, en az iki milden görünecek güçte, ve 225 dereceden görünebilecek açıda Silyon feneri,

• Tam pupada en az 2 milden görünebilecek güçte 135 dereceden görünebilecek açida Pupa feneri


NOT :
1. 12 metreden küçük teknelerde, silyon feneri yerine ufkun her tarafından görünür 360 derece açili beyaz fener kullanilabilir.

2. Silyon feneri (veya 360 derecelik beyaz fener) borda fenerlerinden en az 1 metre yüksek olmalıdır.

NOT : Seyir fenerleri gece seyri için son derece ‘Hayati' bir ihtiyaçtir.


20 m .den Küçük Motorsuz Tekneler – Seyir Halinde

Motor gücü ile yürütülmeyen tekneler (yelkenli, kürekli, v.b.) eğer 20 m . den küçüklerse şekil 2.de gösterilen fenerleri gösterirler.

* 2 milden görünür borda fenerlerini,
* Kıçta Pupa Fenerini,

NOT : İstenirse her üç feneri, de bir araya alan kombine yapılı fener kullanılabilir.


7 m . den Küçük Tekneler

* Mümkün olan hallerde 20 m .den küçük tekneler için öngörülen fenerleri,
* Bu mümkün olmadığı takdirde ufkun her tarafından görünebilecek şekilde kullandıkları Beyaz Işıklı El Fenerlerini' kullanırlar.


Seyir Halinde Olmayan Tekneler

Rıhtıma yanaşık halde değillerse, demirde veya şamandırada olmaları halinde gün batışından gün doğuşuna kadar olan sürede ufkun her tarafından görünür beyaz ışık göstereceklerdir.

Not : Bu konuda ülkemiz kuralı :Bütün teknelerde Uluslararası Çatışmayı Önleme Tüzüğüne uygun seyir fenerleri bulunacaktır.

Pusulalar Ve Haritalar

Pusula ve haritalar en önemli seyir yardımcılarıdır
Pusula denizde yön tayin etmenizde en önemli araçtır.
Deniz haritaları ise deniz üzerinde mevkii bulmada ve bulunduğunuz bölgeye ilişkin bilgileri sağlama da en önemli yardımcınız olacaktır.

Pusula
Genelde 2 tip pusla mevcut olup bunlar miknatısi pusla ve cayro pusladır.

Her ikisi de kuzeyi göstermekle birlikte mıknatısi puslanın gösterdiği manyetik kuzey, cayro puslanın gösterdiği ise hakiki kuzeydir.
Haritalar her zaman hakiki kuzeye göre yapıldıkları için mıknatısi pusladan okunan değerleri kullanabilmek adına bazı düzeltmeler yapmak gerekir.

Genelde botlarda kullanılan pusulalar mıknatısi pusladır . Bu nedenle bu düzeltmenin nasıl yapılacağının iyi bilinmesinde yarar vardır.




Yapılacak tashihler Arızi Sapmaları (Deviation) , ve Tabii (Manyetik)Sapmaları (variation) düzeltmeye yöneliktir.

Çünkü teknenizde bulunan her tip madeni eşya ve de elektronik sistemler, puslanıza etkide bulunarak geçici bir değişme yapmasına neden olurlar. (Arızi Sapma.) . Bu etki “(Deviation) teknenizin pruvasının yönüne göre de değişir.
Gene dünya üzerinde bulunduğunuz bölgedeki mıknatısiyet diğer yerlere nazaran farklıdır. Bu da Tabii (Manyetik) Sapmayı meydana getirir. Ancak yapılan haritalarda bu sapma belirtilir.

Haritalar üzerinde pusla gülleri mevcuttur. Pusla gülünün ortasındaki hatta'da variation miktarı belirtilir.

NOT - 1 : Denizcilik Müsteşarlığı kuralı uyarınca her teknede bir adet
‘Manyetik Pusla' bulundurulması zorunludur.


NOT -2 :
Arızı (Deviation) ve Tabii (Variation) sapmaları öğrenmek ve de harita üzerinde tatbik edebilmek için mutlaka dershanede ‘Usta Denizciler'den' bilgi alınız.

Seyir Haritaları Okuma

Denizcilikte kullanılan seyir haritaları kıyı çizgilerini, bölgedeki su derinliklerini, deniz dibinin tabiatını, bölgedeki seyir yardımcılarının yerlerini ve karakteristiklerini (karadaki önemli işaret noktaları dahil), akıntıları, kanalları ve bir denizci için gerekli her türlü bilgiyi verirler.

Bu nedenle bu haritaları anlayabilme ve kullanabilme hayati derecede önemlidir.Deniz haritaları genellikle Ekvatoryal Merkator Projeksiyonu ile yapılmış olup, dünyanın.
her ülkesi tarafından standart şekilde yapılır ve basılırlar. Okumaları ve kullanılmaları çok basittir.

Not : Burada

Harita Okuma : Bulunulan bölgeye ilişkin bilgileri alabilme,

Harita Kullanma : Nerede olunduğunu bulabilme, gidilecek yer için hangi yönün takip edileceğini kestirme anlamında yazılmıştır.

Haritaları okuma ve kullanma için Paralel Cetvel




Ve Kör Pergel önemli aletlerdir.

Bunların yardımı ile yön taşınabilir, rota çizilebilir ve mesafe ölçümleri tatbik edilebilir.

Haritalar muhakkak ,ölçekli olarak yapılırlar. Ve hangi ölçekte yapıldığı harita üzerinde belirtilir. Haritalar daima Kuzey – Güney esasına göre yapılır. (Üst kenar daima kuzeydir.)

Haritalarda genelde mesafeler ve ölçümler ( bazen derinlikler) İngiliz ölçü sistemine göre yapılır. (Türk haritalarında bazı yerlerde metrik esas kullanılır. )

Denizcilikte / Gemicilikte mesafe birimi mildir. Mil, bir İngiliz ölçü birimi olup, uluslararası kullanılır.

(Not : Denizde kullanılan mil ile karada kullanılan mil birimi aynı uzunlukta değildir.

Bir Deniz mili: 1 852 metre . Bir Kara mili: 1 609 metredir.)

Denizcilikte Kullanılan Haritaların Genel Prensipleri

Seyir haritalarının temel yapım prensibi, coğrafya derslerinden de hatırlanacağı üzere dünya küresi üzerinde çizildiği kabul edilen enlem ve boylam'lara dayanır.
Dünyanın çevresi 40 000 km . veya mil olarak 21 600 mildir. ( Kutuplarda az olan basıklığı dikkate almazsak bu şekilde yapılan ölçümde de dünyanın çevresine(21 600) mil diyebiliriz.)
Enlem ( Latıtute): Parelel veya Arz da denir ve L veya Lat olarak gösterilir.


Dünyanın kuzey – güney ekseninin tam ortası (Ekvator) olarak kabul edilmiş ve dünyanın çevresi, (kuzey – güney ekseninde,) 180 eşit açısal dilime (Enlem e) bölünmüştür. (Esasında küre düşünüldüğünde 360 derecedir.)

Enlem (Arz), (Latitude) : Bir mevkiinin enlemi; Ekvatordan kuzeye veya güneye olan açısal mesafe olup kuzey ve güney yarı kürelerini belirtmek üzere sonuna ‘N' veya ‘S' işaretleri ilave edilir. Dünya üzerinde 90 adet Kuzey ve 90 adet Güney enlemi mevcuttur. Boylam ( Longitute)
Dünyanın doğu-batı ekseni ise sıfır kabul edilen bir noktadan (Greenwıch) itibaren 360 eşit dilime bölünmüştür.









Boylam (Tul), Longitude) ( Long. olarak gösterilir.

Bir mevkiin boylamı; o mevkiden geçen boylam ile başlangıç boylamı arasındaki ekvator yayı veya bu iki boylam arasında kutupta oluşan açıdır. Mevkiin referans boylamının doğu veya batısında oluşuna göre sonuna E veya W harfleri konulmak suretiyle tanımlanır..

Dolayısıyla Ekvator'da (180X2 ) yani 360 adet boylam olduğuna göre her bir dilim arası 21 600/360 = 60 deniz milidir. Bir derecede 60 açısal dakikaya bölündüğüne göre de her bir açısal dakika arasındaki mesafe 1 (bir)dir.

İşte Seyir (denizcilikte) ve hatta çeşitli diğer hizmetlerde kullanılan mevkii saptama bu esaslara dayanır. Ancak bir deniz haritası sadece enlem ve boylamı değil, kara kitlelerinin de bu harita üzerinde görülmesini ve daha pek çok diğer bilgiyi içerir.Bu nedenle deniz haritalarının okunması için kullanılan kısaltmaların ve sembollerin çok iyi bilinmesine ihtiyaç vardır.

Bir seyir haritasında ilk bakışta göze çarpanlar sırası ile şunlardır;

a.Haritanın Numarası : Haritalarda numara sol üst ve sağ alt köşeye yazılmıştır.
b.Haritanın Kitabesi : Haritanın yapımı ile ilgili genel aşağıdaki bilgilerin yer aldığı kısımdır.

1. Basımı yapan müessesenin amblemi
2.Haritanın kapladığı genel coğrafi saha
3.Haritanın ait olduğu esas saha.
4.Haritayı yapmak için uğraşıda bulunan daire veya haritanın yapımında kullanılan kaynaklar.
5.Haritadaki derinlik ve yükseklik birimleri.
6.Haritada verilen derinliklerin referans kabul ettiği Med – Cezir değerleri.
7.Haritanın yapıldığı projeksiyon cinsi.

Seyir Haritalarında Kullanılan Semboller, Kısaltmalar ve Terimler

Bir seyir haritası kullanılmadan önce, ilgili not ve uyarılar dikkatlice okunmalıdır.
Bir Semboller ve Kısaltmalar ve Terimler kitabını gözden geçirmenizi tavsiye ederiz.
Bu kitaptan şu bilgileri elde edebilirsiniz :
Belirgin Kara İşaretleri
Limanlar
Derinlikler
Deniz Dibinin Yapısı
Kayalar, Batıklar, Engeller
Açık Deniz Yapıları
Rotalar
Sahalar, Sınırlar

Haritaların okunması ve kullanılması konusunda yeterli pratik bilgi sahibi olmak çok önemlidir. Bu nedenle öğrenmek ve de harita üzerinde tatbik yapabilmek için mutlaka dershanede ‘Usta Denizcilerden' bilgi alınız.

Ses İşaret Sistemleri

Burada ses işaret sistemlerini belirtmekten maksat , teknede ses çıkarmak üzere bulundurulan / bulundurulması gereken çan, korna,düdük ve siren gibi aletleri ve bunların genel seyir emniyeti açısından kullanılışlarını açıklamaktır.Denizcilikte kullanılan ses işaretleri, kullanıldığı yere göre hem kendisini belirtme ve hem de niyetleri göstermek veya emerjensi durumları işaret etmek üzere kullanılır. Her tekne sahibi bu ses sinyallerini anlamak ve gerektiğinde vermek üzere bilgi sahibi olmalıdır.

* Ses sinyalleri “ Mors Kodu'' gibi uzun ve kısa düdüklerden ibarettir.
o Kısa düdük veya korna takriben bir saniye süre ile öttürülür.
o Uzun düdük veya korna ise 4-6 saniye süre ile öttürülür.
* Ses sinyalleri teknelerin yön değiştirdiklerini – rotalarını değiştirdiklerini – açıklamak için kullanılır.
o Bir kısa düdük “ Rotamı sancağa döndürüyorum” anlamındadır.
o İki kısa düdük ise “ Rotamı iskeleye döndürüyorum” anlamındadır.
o Üç kısa düdük ise “tornistan” yapıldığını gösterir.
* Ses sinyalleri, kötü görüş şartları veya sisli havalarda teknelerin yerini ve yaptığını belirtmek için de kullanılır.
o İki dakikayı aşmayan fasılalarla çalınan bir uzun düdük bir motorlu teknenin seyir halinde olduğunu gösterir.
o İki dakikayı aşmayan fasılalarla öttürülen bir uzun iki kısa düdük ise yelkenle yürütülen bir teknenin seyir halinde olduğunu gösterir.
* Ses sinyalleri diğer tekneleri ikaz veya emerjensi durumu belirtmek için de kullanılır.
o Bir uzun düdük ikaz işaretidir. ( Örneğin arkası görülemeyen bir köşe dönüşünde kullanılır.)
o Beş (veya daha fazla) kısa düdük tehlikeyi belirtmek üzere veya diğer teknenin hareketlerini anlamadığını veya onunla ayı fikirde olmadığını ikaz eder.

NOT : Ülkemizde Denizcilik Müsteşarlığı Kuralı :

Kampana ve Düdük: ‘'Uluslararası Denizde Çatışmayı Önleme Kuralları'na uygun olacaktır.
Görünür Acil Yardım/Tehlike Çağrı İşaretleri :

Denizde Acil Yardım Çağrısı yalnızca muhabere sistemleri ile yapılmaz.

Bu maksatla kullanılan Işık veya Duman veya Boya çıkaran malzemelerde mevcuttur..

Bunların bir kısmının veya tamamının teknelerde bulundurulması mecburi olabilir.


Görünür Acil Yardım/Tehlike Çağrı işaretleri tekne kullanıcıları için son derece önemlidir. Bunlar, yalnızca gündüz kullanılanlardır, gece şartları içinde kullanılanlar ve hem de gece hem gündüz şartlarında kullanılanlar olmak üzere sınıflandırılır.

İşaret için kullanılan araçlar ‘PayroTeknik' (Duman ve Alev),' PayroTeknik Olmayanlar' (boya ve benzeri gibi) şeklinde ikiye ayrılırlar.
Bütün tipler hizmete hazır durumda ve en uygun kullanılış yerinde bulundurulmalıdır. Muhakkak Solas kurallarına uyumlu tipler kullanılmalıdır.
Eğer ‘PayroTeknik' malzeme kullanılıyorsa teknede en az 3 tane bulundurulması tavsiye edilir. Tavsiye edilen tipler ve miktarları :

* 3 adet Maytap “El Fleyr'i” (gece ve gündüz kullanılabilir)
* Bir adet Kırmızı Maytap “El Fleyr'i” ve 2 adet Meteor tipi (tabanca veya slot) (gece ve gündüz.)
* Bir adet Turuncu Duman Kandili (El Fleyr'i) (gündüz) 2 adet yüzer Turuncu Duman Kandili (gündüz)ve elektrik Işığı (gece için)

Görünür işaret sistemlerinin yardım çağrısı haricinde kullanılması yasaktır.
Pyrotechnic Görünür Yardım Çağrı İşaretrleri

Turuncu Duman
( Gündüz İşareti)


Kırmızı Meteor
( Gündüz ve Gece)


Kırmızı Kandil (Fleyr)
(Gündüz ve Gece)

Pyroteknik Aletler :


* Mükemmel yardımcılardır. Ancak eğer uygun şekilde elleçlenmezlerse muhtemel kazalara neden olurlar. Çünkü çok sıcak alev çıkarırlar ve kalıntıları yanıcı maddeleri tutuşturabilir.
* Gerek Tabanca ile ve gerekse de elle atılan kandiller ve meteorlar aynen bir tabanca gibi karakteristik özellik gösterirler . (BU nedenle bazı ülkelerde maksat dışı kullanımları kesinlikle yasaklanmıştır.)
* Pyroteknik aletler soğuk ve kuru mahallerde depolanmalı ve depo dışardan markalanmalıdır

Ülkemizde Denizcilik Müsteşarlığı kuralı :

1. Paraşütlü El Fişeği : Her teknede en az 2 adet bulunacaktır .(Tarihi geçmemiş)
El Maytabı : “ “ “ “ 2 “ “ “ “
2. 3. Duman Kandili : Her teknede en az 1 tane bulunacaktır. ( Yüzer veya elde tutulan tip ) (tarihi geçmemiş.)

Bilgiler Alıntıdır.